معرفی نهال اقاقیا

نهال اقاقیا با نام علمی Robinia pseudoacacia از خانواده legominoseae است. این درخت زیبا و بی نظیر، بومی آمریکای شمالی است. در سال 1603 میلادی، این نهال برای اولین بار به اروپا وارد شد و به عنوان یک نهال جنگلی معرفی شد. نهال اقاقیا به دلیل داشتن گل‌های بسیار زیبا و چشم‌نواز، به سرعت در اروپا و آسیا منتشر شد و محبوبیت فراوانی یافت. در کشور ما نیز کاشت این نهال زیبا رایج است، به خصوص شهرداری در ایجاد فضای سبز از این نهال استفاده فراوانی می‌کند. پارک جنگلی چیتگر نیز مملو از نهال اقاقیا سفید است که بوی محسور کننده‌ای دارد.

نهال اقاقیا از انواع نهال زینتی خزان دار است که در فصل بهار برگ‌های آن به رنگ سبز خاص و جالبی رشد می‌کنند. در فصل تابستان نیز برگ‌های درخت اقاقیا به رنگ سبز تا زرد تغییر رنگ می‌دهند، که زیبایی درخت را صد چندان می‌کند. این درخت مقاوم با داشتن ریشه‌های قوی و پراکنده، برای جلوگیری از فرسایش خاک و احیای اراضی کاشت می‌شود. همچنین گاهی اوقات نهال اقاقیا برای زیبا سازی فضای سبز کاشته می‌شود تا با گل‌ها و برگ‌های زیبا و معطر خود زینت‌بخش محیط اطراف باشد. این نهال همچنین به رفع مشکل کمبود نیتروژن خاک کمک کند.

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای نهال اقاقیا، استفاده از چوب این درخت می‌باشد. چوب این درخت بسیار سخت و بادوام است. این چوب ماندگاری بالایی دارد بسیار دیر پوسیده می‌شود. از این چوب اقاقیا در ساخت ستون، داربست معادن و مبل و صندلی استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از الیاف این درخت، برای ساخت طناب استفاده کرد.

مشخصات درخت اقاقیا

نهال اقاقیا از درختان بسیار بلند و با رشد عمودی است که ارتفاع آن به 10 الی 27 متر می‌رسد. تاج این درخت چتری شکل است و ریشه‌های آن عمیق، قوی و پراکنده هستند.

تنه نهال اقاقیا بسیار سخت و به رنگ خاکستری تیره است که بر روی آن ترک‌هایی وجود دارد. شاخه‌های جوان که شکننده هستند در ابتدا پوست صافی دارند اما بعد از مدت کوتاهی ترک می‌خورند. با بالاتر رفتن سن شاخه‌ها، این شکاف‌ها عمیق‌تر می‌شوند. شاخه‌های درخت اقاقیا به شکل خمیده و به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز براق هستند و دارای خارهای قهوه‌ای قرمز شفاف هستند.

برگ‌های نهال اقاقیا به شکل خوشه‌ای هستند. برگ اقاقیا از برگچه‌های کوچک متقابل شانه ای فرد، تشکیل شده اند که معمولا هر برگ‌ 9 الی 19 برگچه دارد. این برگچه‌ها به شکل بیضی و به طول حداکثر 4 تا 5 سانتی‌متری هستند. این برگچه سطح صاف و ضخامت کمی دارند و رنگ قسمت بالایی آن‌ها، سبز روشن و رنگ قسمت پایین آن، مایل به خاکستری است. در روز های گرم و خشک سال، برگ‌های درخت اقاقیا به سمت بالا خمیده می‌شوند. اما در روز های بارانی و مرطوب، مشاهده خواهید کرد که این برگ‌ها به سمت پایین خمیده می‌شوند.

نهال اقاقیا از 4 الی 6 سالگی شروع به گلدهی می‌کند. در مناطق معتدل، معمولا زمان گلدهی اواخر اردیبهشت است. در فصل بهار، گل‌های خوشه‌ای بسیار زیبا به صورت آویزان بر روی درخت نمایان می‌شود. این خوشه‌ها 10 الی 25 سانتیمتر طول دارند و دارای تعداد زیادی گل‌های کوچک و نخودی شکل هستند. این گل‌ها حدود 2 سانتی‌متر بوده و عطر بسیار دل‌انگیزی دارند.

 میوه نهال اقاقیا در آبان ماه می‌رسد. میوه این گیاه به صورت غلافی با عرض یک سانتیمتر و طول 5 الی 10 سانتیمتر است. رنگ غلاف قهوه‌ای مایل به قرمز است. دانه‌ها داخل این میوه قرار دارند.

نکات کاشت نهال اقاقیا

به طور کلی، نهال اقاقیا در مناطقی با شرایط اقلیمی معتدل، به وفور پرورش می‌یابد. کاشت این نهال در شمال آمریکا، اکثر مناطق اروپا، مناطق شرقی آسیا، افغانستان، هند و به ویژه ایران بسیار رایج است. این نهال در اغلب مناطق کشور ما رشد خوبی را تجربه می‌کند. نهال  اقاقیا به دلیل مقاوم بسیار بالا در برابر خشکی، در مناطق خشک نیز رشد خوبی خواهد داشت. در پرورش نهال اقاقیا بایه توجه داشت که این نهال نور مستقیم آفتاب را می‌پسندد و در این صورت رشد بهتری خواهد داشت، اما این نهال در مناطق سایه دار نیز رشد خوبی خواهد داشت.

در تعیین مکان مناسب برای کاشت نهال، مساله بازه دمایی که نهال قادر به تحمل آن است، بسیار اهمیت دارد. خوشبختانه نهال اقاقیا تحمل بسیار خوبی در طیف وسیعی از دماهای مختلف دارد. این نهال می‌تواند سرمای 30 درجه زیر صفر را در زمستان به خوبی تحمل کند. این نهال همچنین در برابر گرمای تابستان نیز مقاوم است. اما باید توجه داشت در مناطق بسیار گرمسیر که گرمای تابستان شدید است، باید نهال در یک مکان نیمه سایه کاشته شود. همچنین در مناطق گرمسیر باید نهال را به طور منظم و در دوره‌های کوتاه‌تر آبیاری کرد.

مراقبت از نهال اقاقیا

درخت اقاقیا در برابر خشکی و کم آبی مقاومت بالایی دارد. البته نهال اقاقیا جوان در سال‌های ابتدایی کاشت چون ریشه گسترده‌ای ندارد، باید آبیاری منظم و بیشتری داشته باشد. اما پس از بلوغ نهال می‌توان فواصل آبیاری را افزایش داد. البته فراموش نشود که آبیاری منظم‌ نهال به حفظ شادابی و طراوت نهال کمک بسیاری می‌کند. بنابراین سعی کنید همواره، زمانی که سطح خاک اقاقیا، تا عمق 2 تا 3 متر خشک شد، به آبیاری نهال اقدام کنید.

نهال اقاقیا معمولا در انواع مختلف خاک قابل کاشت است. اما ترجیحا باید خاک زهکشی مناسب داشته باشد تا آب را از خود عبور دهد. زیرا نهال اقاقیا نسبت به رطوبت خاک حساس است. توجه داشته باشید که این نهال را در خاک قلیایی نکارید، زیرا در این خاک نهال قادر به جذب آب به میزان کافی نمی‌باشد و برگ‌ها زرد می‌شوند. برای تقویت خاک کافی است که سالیانه یکبار، کوددهی داشته باشید. نوع کود با توجه به نیاز نهال تعیین می‌شود. برای مثال اگر به دلیل کمبود آهن خاک، برگ‌های نهال اقاقیا زرد شوند، باید هر 2 الی 3 ماه یکبار از کودهای آهن برای تقویت خاک استفاده کرد.

بهتر است نهال اقاقیا در فصول تابستان و زمستان هرس گردند. می‌توان با هرس منظم و حذف پاجوش‌های درخت، تاج درخت اقاقیا را به شکلی چتری و توپی تبدیل کرد.

یکی از اصلی‌ترین دلایل خشک شدن نهال اقاقیا قارچ فوزاریوم است. به دلیل اینکه از بین بردن این قارچ دشوار است، بنابراین پیشگیری از ابتلای نهال به این قارچ پیشنهاد می‌شود. می‌توان با آبیاری و تغذیه مناسب نهال از ضعف عمومی درخت جلوگیری کرد تا دچار قارچ نشوند. یکی دیگر از مهمترین آفات درخت اقاقیا، چوب‌خوار و شته است. برای مقابله با شته باید در فصل بهار از سم روغنی برای سمپاشی نهال استفاده کرد. باید پس از سه هفته دوباره سمپاشی را تکرار کرد. همچنین باید برگ‌های آلوده به شته چیده شود تا از سرایت به سایر قسمت‌ها جلوگیری شود.