انواع آفات سیب
وقتی در فکر خرید نهال هستیم و یا باغ ما دارای درختان سیب هست باید نسبت به رسیدگی این محصول زیبا باشیم . باید انواع آفات سیب و مشکلات آن را بشناسیم و هر آنچه در توان هست چه از نظر علمی و یا تجربی در حفظ و نگهداری میوه درختان سیب برای تولید محصولات با کیفیت و مطلوب تلاش کنیم .
سیب یکی از معروف ترین و محبوب ترین میوه های جهان بوده که در آمد زایی و اقتصاد بسیار بالایی را دارد. سیب در روند اقتصادی کشاورزی هر کشوری نقش بسیار بالایی دارد باغبانان با سیب اقتصاد زندگی خود را می گردانند. انواع آفات و بیماری های سیب میتواند تبعات اقتصادی سنگینی را داشته باشد.
در دنیا 150 نوع آفات میزبان شناسایی شده که درخت سیب خیلی حساس بوده و زود از پا در می آید. در واقع سیب نبض بازار بوده و فراوانی سیب باعث متعادل سازی قیمت سایر میوه ها میشود. در صورت قحطی سیب جز تنش در بازار دیگر میوه ها سودی ندارد. بخاطر همین آفات سیب را در دنیای کشاورزی باید بهتر و عمیق تر بشناسیم، اگر قصد باغبانی نهال سیب را داریم، باید همراه با آگاهی کامل از آفات سیب و بیماری ها، از آن پیشگیری کنیم. در این مقاله چند مورد پیشگیری آفات که به محصول سیب آسیب میزنند مورد برسی قرار میدهیم .
انواع آفات مختلف سیب و راه های مبارزه
کرم سفید ریشه
کرم سفید ریشه یکی از انواع آفات سیب بوده است که یک نوع حشره سوسک مانند را دارد. اندازه آن 2.5 تا 3.5 سانتیمتر با رنگ بال قهوه ای دارای لکه های درشت سفید رنگ را دارد، جزو مهم ترین آفات درخت سیب محسوب میشود. در صورت تهاجم از ریشه درخت تغذیه میکند، پس از تهاجم همراه با قطع شدن ریشه درخت ناگهان درخت خشک میشود.
- از بین بردن علف های هرز سطح باغ از علف های هرز یکساله و چند ساله چون منبع غذایی خوبی برای لاروهای سن اول است.
- شخم زمستان و جمع آوری لاروها در اسفندماه
- برای مبارزه با این آفات خاک را شخم زده سپس سطح خاک را از محلول سمی دیازینون با درصد یک در هزار سمپاشی میشود. سپس 3 تا 5 روز آبیاری انجام نگیرد بعد یک ابیاری سبک انجام میدهیم تا سم به عمق خاک فرو رود .
- امروزه از باکتری Bacillus popilliae بر علیه این آفت استفاده میکنند که باعث بوجود آمدن بیماری شیری (Milky disease) در لاروها میشود.
- قارچ Metarrhizium anisopliae نیز روی لاروها تأثیر دارد
برای مبارزه با این آفات خاک را شخم زده سپس سطح خاک را از محلول سمی دیازینون با درصد یک در هزار بسته به سن و اندازه تاج درخت، ۱۰ تا ۴۰ ليتر محلول استفاده و سمپاشی شود. بهتر است 3 تا 5 روز آبیاری انجام نگیرد بعد یک آبیاری سبک انجام میدهیم تا سم به عمق خاک فرو رود .
پروانه فری یاکرم خراط سیب
یکی دیگر از انواع آفات سیب پروانه فری بوده این آفات پروانه بزرگی بوده و در تمام نقاط کشور میوه کاری وجود دارد. درختان مثمر مثل سیب میزبان اصلی این آفات در ایران است. این حشره پس از جفت گیری تخمهای خود را در تنه درختان ریخته و لاور ها پس از خروج از تخم در مکان های مختلف شروع به نفوذ بافت درختان کرده بصورت انگل گونه در درخت زندگی میکند. کرم خراط در حجم بالا تنه درخت را به سرعت پوک و خشک خواهد کرد . درخت سیب به این نوع آفات خیلی حساس بوده سریع واکنش نشان داده و خشک میشود.
کنترل و مبارزه آفات کرم خراط
- آبیاری مناسب: کمبود آب و ایجاد تنش های ابی حتی برای یک دوره کوتاه مدت بیشترین صدمه را به درختان میزند بنابراین آبیاری درخت در دوره های مشخص اولین شرط در پیشگیری و کنترل آفات بوده و در تک درخت میتوانید از مفتول فلزی برای از بردن آفات استفاده کنید
- تقویت درختان: حشرات چوب خوار میتواندد درخت های ضعیف را تشخیص داده و به ضعف آنها پی ببرند بنابر ایندرختان ضعیف باید طبق توصیه کارشناسان با کود های دامی و شیمایی تقویت کنید
- استفاده از تله فرمونی: در روش تله فرمونی در هر هکتار حدود 100 عدد تله دلتا محتوای فرمون پروانه زنبور مانند کار گذاشته میشود بهتر است تله ها سبز رنگ باشند در زمان لاوا سن اول و دوم از خمیر های سمی مانند زئوزران یا آنتی تارلو یا پنبه آغشته به سم غلیظ در سوراخ های ایجاد شده روی تنه درخت استفاده میشود.
آفت لکه سیاه سیب
یکی از مهمترین انواع آفات سیب لکه سیاه بوده که در مناطقی که آب هوای نیمه خشک دارند کمتر دیده میشود. ولی مناطقی که بهار خنک و طولانی مرطوبی دارند خسارت بیماری بسیار شدید دیده میشود.
قارچ هایی در فصل زمستان باعث ایجاد لکه سیاه سیب میشوند در برگ های آلوده روی زمین می نشنید در تابستان این قارچ های موجود در برگها هاگ تولید میکند بعد در هوا ازاد سازی کرده سپس این هاگ ها توسط باد باران آبیاری یا میوه های درحال رشد به درخت های مجاور حمله میکنند. درختان الوده به لکه سیاه ظاهری خوب ندارند، اگر اسیب گسترده تر باشد یا درختها برگ هایشان را زود از دست بدهند، این اتفاق چند سال پشت سر تکرار شود درخت ضعیف تر میشود کمتر شکوفه داده و نسب به افت و بیماری های دیگر حساس میشود. سیب درخت آلوده تغییر ظاهر داده ممکن است در بهترین حالت برای آب سیب استفاده شود.
راهکار های پیشگیری و درمان لکه سیاه
- هرس کردن درختان: با هرس درختان جریان هوا به داخل درخت نفوذ میکند و هوا باعث میشود که برگ ها سریع تر خشک شوند. از آلودگی جلوگیری میشود همچنین بجای آبیاری بارانی از آبیاری قطره ای استفاده کنید.
- جمع آوری برگ های الوده: در فصل پاییز برگ های الوده را جمع آوری کنید چونکه با وزش باد جابجا شده، بیماری را انتشار میدهند
- مبارزه شیمایی: یکی از راه های مبارزه با لکه سیاه مبارزه شیمایی یا سمپاشی میباشد. حتما سمپاشی در فصل بهار موقع باز شدن شکوفه ها انجام شود اگر صورت نگیرد باید در چندین نوبت این کار انجام شود.
سمپاشی پس از ریزش گلبرگ ها هر 10 تا 14 روز یکبار و تا 2.3 هفته مانده به برداشت میوه باید ادامه دهید. قارچ کش های سیستماتیک خاصیت درمانی بالایی را دارند و علیه لکه سیاه استفاده میشوند. قارچ کش هایی ک برای بیماری لکه سیاه توصیه میشوند - دودین یا میلپرکس
- کاپتان با ارتوساید
- بنومیل
- نوآریمول یا تریمیدال
- بیترتانول یا بایکور
لازم به ذکر است برای استفاده از سموم مختلف و مقدار مورد نیاز با کارشناسان گیاه پزشکی مشورت کنید استفاده نادرست از سموم میتواند مشکلات دیگری را به وجود آورد.
سوسک شاخک بلند
حشره ای به رنگ تیره و جلای بنفش هستند و دارای شاخک های بزرگتر از طول بدن میباشند. این نوع آفات سیب در بیشتر استانهای کشور دیده میشود سوسک شاخک بلند به درختانی که جوان تشنه کم آب و ضعیف بیشتر حمله میکند. با حرکت در داخل چوب باعث قطع شاخه های چند ساله و تنه های بسیار جوان میشود، باعث کوتاه ماندن نهال و ایجاد شاخه های نابجا میشود. فضولات این حشره مانند خاک اره دیده میشود و بیرون از درخت میریزد.
میتوان با رطوبت نگه داشتن خاک و آبیاری منظم و استفاده از کود های حیوانی و شیمایی مناسب تا حد زیادی درختان را از حمله این نوع آفات سیب نگه داشت. همچنین با قطع شاخه های الوده و سوزاندن آنها میتوان جمعیت آفات را کاهش داد. روش مبارزه شیمایی اولین سمپاشی در اول تیر ماه انجام میشود. برای کسب نتیجه پیشنهاد میشود بعد 10.15 روز سمپاشی دوباره تکرار شود. برای سمپاشی باید از نفوذی قوی مانند گوززانتیون استفاده نمود.
آفت بیماری آتشک Fire Blight سیب
آتشک یکی از بیماری سیب با منشا باکتری بوده که به دلیل خسارت بالا از مهم ترین انواع آفات درختان سیب به شمار میرود و تقریبا در تمام میوه های گوشتی رایج میباشد. این بیماری در شرایط گرم ، مرطوب رشد میکند. سمپاشی همراه حرص درختان شرایط محیطی خشک خنک در کنترل بیماری نقش زیادی دارد .
درختانی که به این بیماری مبتلا شدند همراه با شکوفه های سوخته و قهوه ای رنگی خواهد شد. همچنین پس از ظهور و گسترش این آفات حتی موثر ترین سموم آتشک نیز کاریی خود را در برابر آتشک از دست میدهد. پیشنهاد میشود در صورت رویت آلودگی آتشک روی شکوفه ها اندام های الوده به سرعت هرس شوند. توصیه میشود در فصل زمستان صورت گیرد، زیرا در فصل بهار باعث افزایش گسترش بیماری میشود. این بیماری از طریق حشرات انتقال یافته و زیاده روی در کود دادن میتواند درخت را در معرض این نوع بیماری قرار دهد چونکه باعث رشد سریعتر باکتری میشود.
پیشگیری و مبارزه با افت آتشک
- استفاده از نهال عاری از بیماری
- تغذیه مناسب و درست باغات جلوگیری از مصرف زیاد کود
- مبارزه موثر با سایر حشرات از جمله شته ها پسیل ها کنه ها
- حذف کامل درختان الوده به بیماری
- هرس و از بین بردن اندام های الوده
مبارزه شیمایی
- در فصل پاییز دونوبت سمپاشی با بردو + 1 درصد روغن یا اکسی کلرور مس+ 1 درصد روغن یا هیدروکسید مس
- وقتی 5 . 50.100 درصد شکوفه ها باز شدن سمپاشی در سه نوبت بردوفیکس یا اکسی کلرور مس به نسبت 2 تا 3 در هزار انجام شود.
شپشک واوی سیب
یکی دیگر از انواع آفات سیب شپشک واوی سیب یا بنام سپردارِ واوی سیب نیز میشناسند. سپر پوره سن اول به رنگ نارنجی تا زرد طلایی و سپر پوره سن دو نارنجی مایل به قهوه‌ای است. بعد از این مرحله حشرات نر به شکل بالدار بوده ، حشرات ماده سپر بعدی یعنی سومین سپر را تشکیل میدهند سپس با جفتگیری تخم خود را در این سپر ها قرار میدهند. این حشره بعد از خروج از تخم ها در مدت 48 ساعت بالغ شده و میتواند با فرو کردن خرطوم خود به داخل بافت شیره آنها تغذیه کند. پوره های روی میوه ها اکثرا نر بوده و بیشتر پوره های روی برگ ماده هستند.
این آفات در درجه اول به رقم های نمونه مانند سیب سیب گلاب حمله میکند. دو نسل در سال داشته ، نسل اول در اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد ماه بوده و خروج پوره های نسل دوم از اواخر تیر تا اوایل مرداد ماه میباشد. البته ظهور آفات به شرایط آب هوایی منطقه بستگی دارد گاهی در اثر حمله این آفات سر شاخه ها کوچیک میشود میوه ها کوچیک میماند. اگه واوی سیب کنترل نشود میتواند خسارت بسیار شدیدی را دنبال داشته باشد.
پیشگیری و مبارزه با آفت شپشک واوی سیب
- هرس درختان : هرس شاخه های الوده به شپشک واوی در زمستان و سوزاندن شاخه ها در خارج باغ میتواند جمعیت آفات را تا حدی کنترل کنید البته باید با رشد جوانه ها دروغن ولک به نسبت 5.1 درصد روغن پاشی کنید.
- مبارزه شیمایی: با سموم و حشره کش مناسب در فصل بهار و تابستان از طریق اطلاعیه پیش آگاهی به کشاورزان هر منطقه اعلام میشود. میتوانید با سمومی مانند (کلرپیریفوس، مالاتیون و دیازینون) مبارزه کنید البته رعایت دقیق زمان سمپاشی بهاره و تابستان بسیار مهم است.
سفیدک سطحی Powdery Mildew
بیماری قارچی که تقریبا هر کجا درخت سیب کاشت میشود وجود دارد علام آلودگی این سفیدک سطحی روی برگها بصورت توده های سفید رنگ دیده میشود. این بیماری در فصل رشدی دیده میشود و اغلب باعث خشک شدن شاخه های جوان میشود سفیدک سطحی بر روی گلها تازه تشکیل شده مستقر میشود سپس باعث از بین رفتن آنها میشود. البته سرعت گسترش این سفیدک سطحی به رطوبت محیط دارد در رطوبت بالا سرعت رشد ان نیز بالاتر است.
مبارزه و پیشگیری سفیدک سطحی
- هرس شاخه و سر شاخه ها
- کاشت ارقام نهال مقاوم مانند سیب زرد لبنان
- مبارزه شیمیایی را به محض مشاهده بیماری و با توجه به پیش آگاهی شروع کنید استفاده از قارچ کش های مانند گوگرد کاراتان در صورت خنک بودن هوا پیشنهاد میشود و میتوانید از سموم زیر استفاده کنید.
- دینوكاپ
- بنومیل
- سولفور
- نوآریمول
پنکونازول و نیز دینوکاپ برای کاهش این بیماری مفید است و در کنترل این بیماری کمک میکند.
کرم سیب
کرم سیب مهمترین و مخرب ترین انواع آفات سیب است. البته این آفت علاوه بر سیب به درختان میوه های دیگر مانند گلابی، به، زردآلو، خرمالو، گردو، آلو، انار، آلبالو، گوجه و بادام نیز حمله می کند. کرم سیب رایج ترین آفت درختان مناطق سردسیری به شمار می رود. البته کرم سیب هر ساله بیشترین خسارت را در درجه اول به درختان سیب و سپس به درختان به وارد می کند.
کرم سیب که در واقع به آن تخم خوار سیب نیز می گویند؛ دانه میوه را مورد هدف قرار می دهد. اما کرم سیب برای رسیدن به دانه از بافت میوه نیز تغذیه می کند. اگر میوه ای که مورد حمله این آفت قرار گرفته است در مراحل اولیه ی رشد باشند ریزش می کنند. اما اگر کرم سیب به میوه های در مراحل رشد بالاتر حمله کنند، به شکل ظاهری سیب صدمه می زنند به طوریکه ارزش بازار محصول را بسیار پایین می آورند.
در صورتی که با آفت کرم سیب به درستی مبارزه نشود این آفت می تواند تا 90 درصد از محصول باغ را از بین ببرد که خسارت جبران ناپذیری می باشد. پس آشنایی با این نوع از انواع آفات سیب و روش مبارزه با آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
کرم سیب ماده بر روی برگ، میوه و شاخه های درخت تخم گذاری می کند. لاروهای نوزاد پس از خروج از تخم ها به میوه های در حال رشد حمله می کنند. این لارو های کرم سیب باعث ریزش میوه می شوند یا باعث بدشکل شدن میوه می شوند. علاوه براین حمله لاروها باعث گندیدگی و حمله انواع قارچ ها به شیب نیز می شوند.
مبارزه با کرم سیب
برای مبارزه با آفت کرم سیب باید از ورود لاروها به درون میوه ها جلوگیری کرد. برای اینکار باید پس از ریختن گلبرگ های درختان سیب، آن ها را بلافاصله و یه صورت دوره ای سمپاشی کنیم. سمپاشی دوره ای جمعیت لاروها را به طور چشمگیری کاهش می دهد و از خسارات را کمتر می کند. سموم مناسب برای کرم سیب عبارتند از فوزالن، ایندوکساکارب، فن والریت و دیازینون
روش دیگر مبارزه با کرم سیب رنگ کردن تنه درخت سیب و همچنین پوشاندن تنه درختان با کارتن است.
کنه ها
کنه های از مهمترین انواع آفات سیب است. درختان سیب ممکن است مورد حمله ی کنه های مختلفی قرار بگیرند. مهمترین و خسارت زا ترین این کنه ها کنه قرمز اروپایی می باشد. همان طور که از نام کنه قرمز اروپایی پیداست این کنه در ابتدا از کشورهای اروپایی بوده است.
کنه قرمز تا سال 1353 از مهمترین آفات قرنطینه ای کشور به شمار میرفت. در سال 1353 اولین بار این کنه در درختان سیب در منطقه گرگان دیده شد که این نهال ها از سوئیس و فرانسه وارد شده بودند. با وجود اقدامات فراوان برای پیشگیری از انتشار این کنه، در زمان کوتاهی این کنه در اکثر باغات منتشر شد.
کنه قرمز سرعت انتشار بسیار بالایی دارد. آن ها در تعداد بسیار زیاد به درختان حمله می کنند. این آفات از شیره گیاه تغذیه کرده و باعث ضعیف شدن درخت شده و زمینه را برای مبتلا شدن درخت به انواع بیماری ها آماده می کنند.
درختان میوه مانند درخت سیب، به، گلابی می توانند میزبان کنه قرمز باشند.
شکل ظاهری کنه قرمز
شکل و رنگ کنه های نر و ماده متفاوت است. کنه های ماده از کنه های نر بزرگ تر می باشند. کنه ماده قرمز ماده به رنگ قرمز یا قهوه ای است. بدن این کنه ها به شکل تخم مرغی و قوس دار است. طول بدن آنها 400 تا 700 میکرون می باشد. کنه های نر به رنگ نارنجی می باشند و انتهای بدن آن ها کم کم باریک می شود. طول بدن کنه نر 300 میکرون است.
کنه های ماده نسبت به کنه های نر طول عمر بیشتری دارند. آن ها در طی سال چندین بار تخم گذاری می کنند. تخم های این کنه به رنگ قرمز است. لاروهای کنه نیز پس از تولد سه جفت پا دارند.
خسارت
کنه قرمز که یکی از انواع آفات سیب است، پس از حمله به درخت سیب در زیر برگ مستقر می شوند. این آفت درخت سیب از سلول های برگ تغذیه کرده و باعث کاهش کلرفین برگ می شوند. با کاهش کلرفیل عمل فتوسنتز کاهش می باد در نتیجه برگ رنگ پریده می شود.
اگر تعداد کنه های روی برگ 12-33 باشد برگ نسبتا قهوه ای می شود. اما اگر تعداد کنه ها بیشتر باشد برگ ها قهوه ای تر می شوند. مثلا اگر تعداد کنه ها 55-133 باشد برگ قهوه ای و در نتیجه خشک می شود. خشک شدن برگ ها و کاهش عمل فتوسنتز باعث کاهش تولید میوه می شود. میوه های تولید شده نیز دارای کیفیت مطلوب نمی باشند.
از طرفی دیگر ضعیف شدن درخت، آن را برای ابتلا به سایر بیماری های درختان آماده می کند. در واقع اکنه قرمز با حمله به درخت سیب زمینه را برای ورود انواع آفات سیب فراهم می کند.
انواع روش های مبارزه با کنه قرمز
برای مبارزه با کنه قرمز که یکی از انواع آفات سیب است روش های مختلفی را می توان به کار برد. در ادامه به چند مورد از روش های مبارزه با این نوع از انواع آفات سیب می پردازیم.
روش زراعی
برای مبارزه با کنه قرمز در روش زراعی باید رطوبت محیط کشت را افزایش دهیم. روش افزایش رطوبت بستگی به شرایط کشت گیاهان دارد. برای مثال در روش گلخانه ای با استفاده از سیستم مه پاشی رطوبت را افزایش می دهیم. در غیر اینصورت از طریق آبیاری بارانی افزایش رطوبت انجام می شود.
روش بیولوژیک
برای مبارزه با کنه ها می توان از دشمنان طبیعی کنه قرمز استفاده کرد از جمله سن شکارگر، کنه شکارگر و کفشدوزک. امروزه از کنه های شکارگر برای مبارزه با کنه قرمز استفاده بیشتری می شود.
روش تلفیقی
از آنجا که کنه قرمز یکی از مهمترین انواع آفات سیب است مبارزه با آن بسیار اهمیت دارد. در روش تلفیقی از دو روش قبل یعنی آبیاری منظم و استفاده از دشمنان طبیعی برای مبارزه با کنه قرمز استفاده می شود. در صورتی که این دو روش نیز برای مبارزه با این نوع آفت درخت سیب کافی نباشد از سموم شیمیایی برای از بین بردن کنه قرمز استفاده می شود.
مبارزه شیمیایی
قبل از استفاده سموم شیمیایی برای مبارزه با کنه قرمز، باید میزان کنه های درختان مشخص شود. تعدادی از برگ های درختان جمع آوری و نمونه برداری می شود. پس از شمارش کنه اگر تعداد کنه ها 50 عدد کنه در هر 100 برگ بیشتر بود سمپاشی را انجام می دهیم.
کنه قرمز در سنین مختلف در برابر سموم شیمیایی مقاومت یکسان ندارند، پس برای از بین بردن تمام کنه ها باید از چند نوع سم استفاده کنیم.
سم های فنازاکوئین (5 درصد در هزار) و اسپیرودیکلوفن (در غلظت های 5 درصد و 6 درصد در هزار) بیشترین تاثیر را بر روی کنه قرمز دارند. سموم دیگر که می توان برای مبارزه با کنه قرمز به کار برد. گوگرد مایع و گوگرد پودری است.
همچنین می توان درختان را در غروب با سم آبامکتین و کلوفنتزین سمپاشی کنیم و صبح روز بعد این درختان را با سم اسپیدور سمپاشی کنیم. در هنگام سمپاشی باید دقت کنیم بیشترین تجکع کنه ها در زیر برگ ها هست پس باید سمپاشی بیشتر در قسمت زیرین برگ ها باشد.
مجموعه نهالستان اکین نهال، انواع نهال میوه را با قیمت مناسب و کیفیت بالا عرضه میکند؛ این نهالستان در مسیر رشد صنعت کشاورزی و باغداری در کشور نقش به سزایی داشته و دارد. شما میتوانید جهت استعلام قیمت انواع نهال و کسب اطلاعات بیشتر، باشماره های … تماس بگیرید.
